Het dimmen van LED-verlichting werkt anders dan het dimmen van traditionele lampen. Een standaard dimmer is hiervoor niet geschikt en kan ervoor zorgen dat LED-lampen gaan knipperen, uitvallen of zelfs beschadigd raken. Daarom is het belangrijk om goed te letten op de soort LED-verlichting die je kiest en welke dimmer daarbij past. Alleen met de juiste combinatie voorkom je storingen en geniet je van stabiel en prettig dimbaar licht.
Inhoudsopgave
Dimbare LED-verlichting
De eerste stap bij het dimmen van LED-verlichting is controleren of de lamp zelf dimbaar is. Niet alle LED-lampen zijn standaard dimbaar. Wanneer je nieuwe verlichting koopt en het staat niet expliciet vermeld, kun je ervan uitgaan dat de LED-lamp niet dimbaar is.
Een dimbare LED-lamp beschikt over speciale elektronica die het mogelijk maakt om de lichtintensiteit geleidelijk te verlagen zonder dat de lamp knippert of beschadigt. Het is dus belangrijk om altijd te controleren of jouw LED-lamp hiervoor geschikt is voordat je een dimmer aanschaft.
230V LED-verlichting dimmen
Het dimmen van 230V LED-verlichting is niet vanzelfsprekend. In tegenstelling tot traditionele gloei- en halogeenlampen werken LED-lampen met een ingebouwde driver die de spanning omzet van 230V naar de veel lagere werkspanning van ongeveer 12V. Door deze omzetting is het lang niet altijd mogelijk om LED-verlichting met een standaard dimmer te dimmen.
Wanneer een LED-lamp wél dimbaar is, moet je letten op het type dimmer waarmee deze compatibel is. LED-dimmers werken namelijk volgens twee verschillende dimtechnieken:
- Fase-aansnijding (leading edge)
- Fase-afsnijding (trailing edge)
Het juiste type kiezen voorkomt problemen zoals flikkeren, zoemen en vroegtijdige slijtage.
230V fase aansnijding dimmers (leading edge)
Fase-aansnijdingsdimmers gebruiken een spoel om de aanvang van de wisselspanning te onderbreken. Dit is de oudste en meest betaalbare dimtechniek.
Kenmerken van fase-aansnijding (leading edge):
- Werkt goed met oudere typen LED-drivers en traditionele transformatoren.
- Geeft soms lichte bijgeluiden (zoals zoemen).
- Verliest weinig energie tijdens het dimmen.
- Niet altijd geschikt voor moderne LED-lampen.
Veel LED-lampen presteren minder goed met deze techniek, waardoor knipperen of zoemen kan optreden. Alleen gebruiken als de fabrikant aangeeft dat het compatibel is.
230V fase afsnijding dimmers (trailing edge)
Fase-afsnijdingsdimmers werken zonder spoel en onderbreken de spanning juist aan het einde van de wisselstroomcyclus. Dit maakt de techniek nauwkeuriger en stiller.
Kenmerken van fase-afsnijding (trailing edge):
- Werkt het beste met moderne, elektronische LED-drivers.
- Zorgt voor vloeiender dimmen en minder geluid.
- Energieverlies tijdens dimmen is minimaal.
- Biedt betere compatibiliteit voor de meeste dimbare LED-lampen.
Hierdoor is fase-afsnijding tegenwoordig de meest aanbevolen techniek voor LED-verlichting.
Welk type dimmer moet je kiezen?
Het kiezen tussen deze twee technieken kan lastig zijn, omdat LED-lampen per merk of model anders reageren. Sommige LED-lampen werken beter met fase-aansnijding, terwijl anderen optimaal functioneren op fase-afsnijding.
Advies: raadpleeg altijd de specificaties van de LED-lamp of vraag de fabrikant welk type dimmer wordt aanbevolen. Een mismatch tussen lamp en dimmer is de grootste oorzaak van knipperende en zoemende LED-verlichting.
Minimale belasting LED dimmer
LED-dimmers hebben vaak een minimale belasting nodig voordat ze naar behoren functioneren. Veel modellen werken pas stabiel wanneer er minimaal 20 tot 30 watt aan LED-vermogen is aangesloten.
Voorbeeld:
Sluit je vier LED-lampen van 3 watt per stuk (in totaal 12 watt) aan op een dimmer die minimaal 20 watt vereist, dan kunnen de lampen gaan knipperen of helemaal niet dimmen.
Controleer daarom altijd:
- De minimale belasting van de dimmer
- Het totale wattage van je LED-lampen
Zo voorkom je problemen bij lage vermogens.
Meerdere LED lampen dimmen
Het totale vermogen van de LED-dimmer bepaalt hoeveel LED-lampen je erop kunt aansluiten. Een veelgebruikte richtlijn is dat maximaal 10% van het dimmervermogen benut moet worden om LED-lampen goed te kunnen dimmen.
Voorbeeld:
Een dimmer van 200 watt werkt ideaal bij ±20 watt LED-vermogen.
Op deze manier voorkom je overbelasting van de dimmer en zorg je voor een stabiele lichtregeling.
Kortom
Het dimmen van LED-verlichting vraagt wat extra aandacht, maar met de juiste combinatie van dimbare LED-lampen en een geschikte LED-dimmer geniet je van stabiel, comfortabel en energiezuinig licht. Door te letten op het type dimtechniek, de minimale belasting en het totale vermogen voorkom je veelvoorkomende problemen zoals knipperen of zoemen. Zo haal je het maximale uit jouw LED-verlichting en zorg je voor een duurzame oplossing die jarenlang meegaat.
Wil je meer weten over verlichting, techniek of praktische tips? Lees hieronder verder in onze andere blogs en ontdek nog veel meer handige informatie voor jouw situatie.
